MAŁY SŁOWNIK MAŁEGO FIATA

  1. Akumulator - dość zawodny pojemnik na prąd. Zdobycie nowego akumulatora było w czasach PRL marzeniem niemal każdego właściciela PF126p, a troską to, by nikt mu tej baterii nie ukradł. Osoby zapobiegliwe zabierały akumulator do domu. Zimą było to nawet konieczne, gdyż na mrozie resztki prądu znikały z baterii. W sklepach rzemieślniczych dostępne były ubranka i nosidełka do akumulatorów.

  2. Alternator - urządzenie do wytwarzania prądu, które pojawiło się w Maluchu pod koniec lat 70. zastępując niewydajną prądnicę.

  3. Dysza wolnych obrotów - równie newralgiczny element Malucha. Dyszę zapychał byle paproch w paliwie - wtedy trzeba było ją wykręcić i przedmuchać.

  4. Fotele - małe i delikatne ze względu na niewielkie rozmiary auta. Oparcia lubiły się łamać. W wersjach luksusowych ( Komfort, Personal ) fotele miały kładzione oparcia.

  5. Koła - przedmiot troski każdego właściciela malucha. Ze względu na notoryczny brak kół i opon obiekt zainteresowania złodziei. Aby zabezpieczyć koła należało je przymocować specjalnymi śrubami, a zapasowe w bagażniku zamknąć za pomocą skobla i kłódki.

  6. Kółko Korbeckiego - pomysłowe dzieło warszawskiego rzemieślnika ułatwiające rozruch silnika w sytuacji awaryjnej. Silnik uruchamiało się jak motorówkę - energicznie pociągając za linkę.

  7. Linki - zapewniały możliwość sterowania przez kierowcę rozmaitymi urządzeniami ( sprzęgło, gaz, ssanie, rozrusznik ), lecz niestety często zacierały się lub zrywały. Najczęściej urywała się linka rozrusznika, element nieznany w innych samochodach. Za jej pomocą kierowca dołączał rozrusznik do koła zamachowego silnika. W latach 80 linka została zastąpiona przez włącznik elektromagnetyczny.

  8. Lizak - ( płetwa ) popularne określenie wyjątkowo zawodnego elementu łączącego dźwignię zmiany biegów ze skrzynią. Dobrze było mieć zapasową, bo nigdy nie wiadomo było, kiedy oaże się potrzebny.

  9. Nadwozie - przedmiot marzeń każdego właściciela wysłużonego Malucha, pozwalające na przedłużenie życia auta. Towar ściśle reglamentowany, dostępny dla wybranych. Posiadanie nowego nadwozia stwarzało możliwość samodzielnego zbudowania samochodu z części zamiennych tzw. składaka.

  10. Podkładka pod gaźnik - jeden z rzemieślniczych patentów mających obniżyć zużycie paliwa ( dość wysokie jak na to małe auto).

  11. Podsufitówka - tkanina wyściełająca samochodowy sufit i przyklejona doń marnym klejem. Lubiłą odklejać się i spadać na głowę pasażerom. popularną metodą było stemplowanie, czyli podpieranie podsufitówki patykami. W latach 80 wprowadzono podsufitówkę rozprężną trwale przymocowaną do nadwozia.

  12. Pokrywa silnika - w powszechnej opinii poskich kierowców silnik Maluch przegrzewa się i należy go dodatkowo chłodzić. Dlatego wiele osób jeździło i jeździ z uchylona pokrywą silnika. Obyczaj ten nie jest znany nigdzie po za Polską nawet w dużo cieplejszych Włoszech ( uchylenie tylnej klapy nie zmienia w sposób znaczący temperatury silnika ). Mimo to można kupić specjalne urządzenie umożliwiające podróż z niedomkniętą klapą silnika.

  13. Pompka - popularne w latach 80 urządzenie służące do wypompowywania paliwa z baku. Odpowiedź rzemiosła na zakaz sprzedawania benzyny do kanistrów. Ze względu na niewielką pojemność baku , pompki te byłu popularne wśrów właścicieli Maluchów. Niektórzy montowali sobie dodatkowy bak.

  14. Prądnica - urządzenie do wytwarzania prądu stałego, w jakie wyposażano Maluchy w latach 70. Miały małą wydajność ( 230W ), dlatego nie można było używać jednocześnie zbyt wielu urządzń elektrycznych.

  15. Reflektory - do nadwozia były przymocowane niezbyt mocno, więc zdarzało się, że przy ostrym hamowaniu potrafiły wypaść. Wydłubywali je również złodzieje. W handlu były dostępne specjalne zabezpieczenia ( ramki ).

  16. Regeneracja - zabieg przywracajacy do życia zużyte części, wobec braku nowych powszechnie stosowany. Regenerowano m.in. amortyzatory, opony, reflektory, łańcuchy rozrządu, alternatory, resory.

  17. Resor - wyjątkowo zawodny element przedniego zawieszenia. Szybko tracił swą elastyczność i wymagał wymiany. Wobec braku nowych resorów konieczna była regeneracja starego przez hamerowanie, czyli młotkowanie w kuźni.

  18. Rozrząd - element silnika wymagający częstej naprawy. Zdobycie nowego rozrządu ( dwóch kól i łańcucha ) było marzeniem każdego właściciela Malucha.

  19. Rzemieślnik - cichy bohater czasów PRL, dzięki któremu możliwe było użytkowanie Maluchów. Rzemieślnicy produkowali niemal wszystkie części do tego samochodu, których fabryka nie była w stanie zapewnić.

  20. Skrzynia biegów - zespół który przetrwał w niemal niezmienionej formie przez cały okres produkcjii Malucha. Pozbawiony synchronizacji pierwszy bieg stanowił pewną niewygodę.

  21. Szczeciński Stefan prof. dr hab. inż. - pracownik Wojskowej Akademii Technicznej, który wraz ze współpracownikami naukowo zbadał Malucha i opracował szereg przeróbek obniżających zużycie paliwa i poprawiających dynamikę auta.

  22. Szczotka - podstawowe urządzenie; można nią było uruchomić silnik wówczas, gdy pękłą linka rozrusznika ( co zdarzało się dość często ).

  23. Szyby - najwięcej problemów stwarzały małe szybki uchylne zwane fletnerami. Uwielbiali je złodzieje, którym umożliwiały łatwy dostęp do samochodu. Na dodatek szybki miały przyklejane zawiasy które nagminnie się odklejały.

  24. Turbinka Kowalskiego - urządzenie, które miało zrewolucjonizować światową motoryzację, ograniczając zużycie paliwa, zaś spaliny zamieniając w parę wodną. Dzieło polskiego rzemieślnika, dzięki oficjalnemu poparciu gen. Jaruzelskiego zrobiło w Polsce krótkotrwałą karierę. Wytwarzano wdie wersje turbinek - większe do Fiata 125 i Poloneza oraz mniejsze do Malucha.

  25. Uszczelki - teoretycznie miały uszczelniać rozmaite zespoły Malucha, ale nieustannie zawodziły, czego dowodem były kałuże oleju pod samochodem. Szczególnie uciążliwe były wycieki oleju z silnika, zwłaszcza z pod uszczelek osłon drążków popychaczy.

  26. Wieszak - genialne w swej prostocie urządzenie umożliwiające podwieszenie silnika do nadwozia i wykonywanie poważnych napraw w polowych warunkach. Dzięki wieszakowi wielu właścicieli Maluchów mogło samodzielnie naprawiać swoje auta.

  27. Wlew paliwa - zamykany był korkiem na klucz. Nieustanne kłopoty z zamkiem sprawiły, że karierę zrobiły wytwarzane przez rzemieślników korki zamykane na plastykową sztabkę blokowaną drzwiami.

  28. Zwrotnice - element układu kierowniczego służący do skręcania kół. Wymagały częstego smarowania, inaczej ulegały zatarciu, czego objawem było bardzo ciężkie obracanie się kierownicy.

 

Technologicznie Malucha rozpracował Adam Grzeszak ( Polityka nr 38 z 16 IX 2000 )